ОЛИМПИАДАЛАР МЕН ПРАКТИКАЛЫҚ МАЗМҰНДАҒЫ ЕСЕПТЕРДІҢ МАТЕМАТИКАДАН ЗЕРТТЕУ ДАҒДЫЛАРЫН ДАМЫТУҒА ӘСЕРІ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PEDS.2025.78.3.030Кілт сөздер:
олимпиадалық дайындық, мәтіндік есептер, зерттеу дағдылары, орта білім, математика, әдістеме, зерттеу, оқытуАннотация
Біз зерттеу дағдылары, математикадан олимпиадалық есептер және практикалық мазмұны бар есептер ұғымдарының үштігі арасындағы байланыс пен өзара әсердің бар екендігі туралы идеяны ұстанамыз. Стандартты емес математикалық есептерді шешу, әсіресе дарынды оқушылар үшін зерттеу дағдыларын сәтті қалыптастыру мен дамытудың кілті болуы мүмкін. Бұл зерттеуде біз орта мектепте аудиториялық жағдайларда өткізілетін математика сабақтарында 9-сынып оқушыларының зерттеу дағдыларын дамытудың эмпирикалық зерттеулеріне байланысты келесі зерттеу сұрақтарына жауап беруге тырыстық: 1. Оқушының зерттеу дағдылары қалай тұжырымдалады? 2. Оқушылардың зерттеу дағдыларын дамытуға қандай міндеттерді, олимпиадалық тапсырмаларды немесе практикалық мазмұны бар тапсырмаларды шешу үлкен әсер етеді? 3. Оқушының зерттеу дағдылары қалай зерттеледі немесе өлшенеді? Зерттеудің теориялық бөлігі мектептегі білім беру контекстінде зерттеу дағдылары тұжырымдамасын анықтауға негіз болған ғылыми мақалалар мен тақырыптық әдебиеттерге жүйелі шолу болды. Зерттеудің практикалық бөлігі бірнеше кезеңдерді қамтыды: зерттеу әдісін және оқушылардың зерттеу дағдыларын өлшеу әдісін анықтау, педагогикалық экспериментке қатысушылардың үлгісін анықтау, 9-сыныпта зерттеу дағдыларын дамыту бойынша сабақтар мен әдістемелік іс-шаралар өткізу. Эксперимент Шымкент қаласының Мұхамед Хайдар Дулати атындағы үш тілде оқытатын №8 мамандандырылған гимназияда алты ай бойы жүргізілді. Оқушылардың зерттеу дағдыларын өлшеу шкаласының, екі бақылау тестінің дұрыстығы Альфа Кронбах коэффициентімен расталады. Педагогикалық эксперименттің нәтижелері қысқа уақыт ішінде олимпиадалық есептерді шешумен және практикалық мазмұны бар есептерді бөлек шешумен айналысатын бірінші және екінші топтағы оқушыларда зерттеу дағдыларының айтарлықтай өскенін көрсетеді.