МЕКТЕП ДИРЕКТОРЛАРЫНЫҢ БІЛІКТІЛІГІН АРТТЫРУ: ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕЛЕР ЖӘНЕ ҚАЗАҚСТАНДЫҚ КОНТЕКСТ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PEDS.2025.77.2.034%20%20Кілт сөздер:
мектеп директорларының біліктілігі, заманауи директор, мектеп директорының сапасы, көшбасшылық критерийлері, жаңғырту, басшы, директор, басымдықАннотация
Білім сапасына қойылатын талаптар артып, өзгерістер үнемі жүріп жатқан қазіргі жағдайда кәсіби даярланған, төзімді және бейімделгіш мектеп басшыларына деген қажеттілік арта түсуде. Бұл зерттеу мектеп директорлары мен олардың орынбасарлары үшін біліктілікті арттыру бағдарламаларының мазмұны мен форматтарына қатысты өзекті қажеттіліктерді анықтауға және талдауға бағытталған. Мақала халықаралық және қазақстандық ғылыми әдебиеттерге шолу жасауға негізделген. Зерттеу нәтижелері білім беру реформаларының тиімділігі көбінесе басшылық құрамды даярлау мен кәсіби қолдаудың сапасына байланысты екенін дәлелдейді. Сонымен қатар, Қазақстанның түрлі өңірлерінен 131 мектеп басшысы қатысқан сауалнама нәтижелері кәсіби дамудың басым бағыттарын анықтауға мүмкіндік берді.
Респонденттер аса маңызды деп стратегиялық ойлау, эмоционалдық интеллект, белгісіздік жағдайында шешім қабылдау, инновацияларға жетекшілік ету және тиімді коммуникация дағдыларын атап көрсетті. Ашық сұрақтарға берілген жауаптар теорияны нақты басқарушылық тәжірибемен байланыстыратын, контексті ескеретін, тәжірибеге бағытталған және модульдік оқыту түрлеріне деген нақты сұранысты көрсетті. Мектеп басшылары ұжымдық жұмыс, тәлімгерлік, нақты жағдайларды (кейс) талдау, деректермен жұмыс және стратегиялық жоспарлау құралдарын оқыту бағдарламаларына енгізу қажеттігін атап өтті. Инновацияларды енгізуге кедергі болатын негізгі факторлар ретінде инфрақұрылымның әлсіздігі, кадр тапшылығы және мотивацияның төмендігі анықталды.
Мақалада цифрлық трансформация, оқушылардың жобалық қызметі, инклюзивті білім беру және зерттеушілік мәдениетті қалыптастыруға байланысты табысты тәжірибелердің мысалдары келтірілген. Бұл нәтижелер мектеп әкімшілігіне арналған біліктілікті арттыру курстарының мазмұнын жаңғырту бойынша ұсыныстар әзірлеудің негізі болды. Мұндай бағдарламалар білім беру көшбасшылығын дамытуға бағытталған мемлекет саясатының маңызды құрамдас бөлігіне айналуы тиіс.
