ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ЖОҒАРЫ ОҚУ ОРНЫ СТУДЕНТТЕРІНІҢ ОҚУ-КӘСІБИ ӘРЕКЕТІНДЕ ӨЗІН-ӨЗІ ҰЙЫМДАСТЫРУ МӘДЕНИЕТІН ҚАЛЫПТАСТЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ
##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##:
https://doi.org/10.48371/PEDS.2023.70.3.012Кілт сөздер:
өзін-өзі ұйымдастыру, өзін-өзі ұйымдастыру мәдениеті, педагогикалық университет студенттері, оқу және кәсіптік іс-әрекет, жоғары білім, үздіксіз білім алу, өзін-өзі тәрбиелеу, педагогикалық шарттар, интегралдық көзқарасАннотация
Мақалада цифрландыру кезеңінде болашақ мұғалімдерге қойылатын еңбек нарығының заманауи шындығы мен талаптары мен үздіксіз білім беру тұжырымдамасы көрсетілген. «Өзін-өзі ұйымдастыру» және «Өзін-өзі ұйымдастыру мәдениеті» ұғымдарының анықтамалары және олардың шетелдік және қазақстандық ғалымдардың психологиялық-педагогикалық зерттеулеріндегі орны қарастырылады. Оқу-кәсіби іс-әрекетті өзін-өзі ұйымдастырудың негізгі құрамдас бөліктері сипатталып, студенттердің өзін-өзі ұйымдастыру мәдениетін табысты қалыптастырудың педагогикалық шарттары көрсетілген. Студенттердің оқу үдерісінде табысқа жетуінің маңызды шарттары – университеттің білім беру ортасында тікелей қалыптасатын оң нәтижелерге қол жеткізу үшін өзіндік жауапкершілігі мен тәртіптің болуы. Студенттердің оқу және кәсіптік іс-әрекетін өзін-өзі ұйымдастыру мәдениетін қалыптастыру үдерісіндегі қиындықтар анықталды. Педагогтар үшін әрбір оқушының ерекше қажеттіліктерін білу және өз бетінше білім алуға және ұйымдастырушылық қабілеттерге қолайлы жағдай жасау маңызды. Осылайша біз студенттерге оқуда да, болашақ мансабында да пайдалы болатын маңызды дағдыларды дамытуға көмектесе аламыз. Университеттің белгілі бір педагогикалық жағдайында өтетін студенттердің өзін-өзі ұйымдастыру мәдениеті процесінің ерекшеліктерін қарастыру үшін интегралды тәсіл таңдалды. Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университетінің базасында педагогикалық мамандықтардың бірінші және екінші курс студенттері арасында (n=138) жүргізілген іс-әрекеттің өзін-өзі ұйымдастыру деңгейін анықтауға арналған зерттеу нәтижелері берілген. Іс-әрекетті өзін-өзі ұйымдастыру Сауалнамасына сәйкес ең төменгі және ең жоғары ұпайлар әрекетті өзін-өзі ұйымдастыру процесінің құрамдас бөліктері болып табылатын 6 шкала бойынша анықталды. Педагогикалық жоғары оқу орындарының оқытушыларына педагогикалық жоғары оқу орындары студенттерінің өзін-өзі ұйымдастыруының тұрақты мәдениетін құруға бағытталған жұмыстың тиісті әдістері мен нысандарын қолдану бойынша ұсыныстар берілген.
